Gebze Teknik Üniversitesinde (GTÜ) yürütülen proje kapsamında geliştirilen, kendini yüzde 95 olarak verimle onarabilen polimer malzemenin savunma, elektronik sanayisi gibi yerlerde kullanılarak, risk ve kayıpların önüne geçilmesi planlanıyor. Projenin sahibi GTÜ Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İlke Anaç, yaptığı açıklamada, malzeme uygulamalarında hasar ve hataların kaçınılmaz olduğunu dile getirdi.
KENDİ KENDİNİ ONARIYOR
Herhangi hasar olduğu durumunda malzemelerin onarımın imkansız ya da maliyeti çok yüksek olduğunu söyleyen Anaç, polimer malzeme kendi kendini onarabilme özelliğin kazandırılmasıyla birlikte sorunların önüne geçilebileceğini açıkladı.
Anaç, bu sayede malzemelerin kullanım zamanın uzayacağını ve maliyetin ise azalacağını dile getirdi.
Bu yerde bilim dünyasında birçok araştırma yapıldığını anlatan Anaç, konuşmasına şöyle devam etti:
Fakat polimerlerin mekanik dayanımları ve mukavemetlerinin metallere göre daha düşük olması, hafif olan bu malzemelerin kullanım yerlerini kısıtlamaktadır. Şimdiye kadar yapılan bütün çalışmalarda sentezlenmiş olan, kendi kendini onarabilen polimerlerin mukavemetleri ya çok düşük ya da kendi kendini yenileme davranışı kısıtlıdır.
Ya da bu davranış için yüksek sıcaklıklara ihtiyaç olmaktadır.
Bölümde araştırma görevlisi Ali Sabri Berkem ile doktora tezi konusu kapsamında, farklı durumda polimer sentezleyip mekanik dayanımı ve mukavemeti yüksek malzeme yapmak için çalışmaya başladıklarını söyleyen Anaç, hazırladıkları projenin, TÜBİTAK 1003-Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı kapsamına alındığını söyledi.
DENEYLER TAMAMLANDI
Laboratuvardaki deneyleri tamamladıklarını, proje raporunu yazma aşamasında olduklarını anlatan Anaç, şunları söyledi:
Proje kapsamında, poliüretan bazlı, kendi kendini tekrardan yenileyebilen malzemeler yaptık. Bu malzemelerin mukavemetini ve mekanik dayanımı çoğaltmak için nanooksit parçacık veya nanolif katkılı kompozitler hazırladık. Geliştirdiğimiz polimer malzeme, kendini yüzde 95 verimle onarabiliyor. Oda sıcaklığında kendini onarabilmesi için bir güne ihtiyacımız oluyor fakat içine değişik nanooksit yapılar kattığımızda bunun zamanını değiştirebiliyoruz.
Fakat 1 saat gibi daha hızlı zamanda kendini onarabilmesi için 40-50 derece sıcaklığa ihtiyacımız var. Geliştirdiğimiz polimeri kestikten sonra kendini tekrardan onarmasını bekliyoruz. Onardıktan sonra mekanik testlerini yapıyoruz ve hiçbir şekilde orada hasarlı kısmı göremiyoruz. Bunu birkaç defa yapabiliyoruz.
UÇAK TANKLARINDA SIZINTILAR ÖNLENEBİLİR
Geliştirdikleri malzemenin ticarileştirilmesi durumunda çok farklı yerlerde kullanılabileceğine dikkati çeken Anaç, “Savunma sanayisini düşünüyorum. Uçakların benzin depolarında bir ince polimer filmi kullanılıyor. Orada bazı hasarlar olduğunda sızmalar oluşuyor. Kendi kendini onarabilen mukavemetli polimer koyabilirsek, oradaki benzin sızıntısını azaltabiliriz.
Bu malzemenin, cep telefonu ekranlarının çatlamasına da çözüm olabileceğini söyleyen Anaç, “Çünkü önceden gözle görülemeyecek çatlaklar oluyor. O gözle görülmeyen çatlakların önüne geçebilirsek daha büyük çatlakların oluşmasını engellemiş oluruz.
Dünyada konunun çok daha fazla araştırma grubu tarafından çalışıldığını bildiren Anaç, birkaç seneye kadar ticarileşmiş ürünlerin çıkacağını sözlerine ekledi.
EDİTÖR: Kadir Kurtay